نخستین گام در راه تاسیس دانشگاه مشهد، در سال 1318 خورشیدی، با راه¬اندازی آموزشگاه عالی بهداری برداشته شد. در سال 1328 با انتشار نخستین آگهی پذیرش داوطلب برای رشته پزشکی، آموزشگاه عالی بهداری جای خود را به دانشکده پزشکی داد و در دوم آذر همان سال به طور رسمی گشایش یافت. پس از تاسیس دانشکده ادبیات در سال 1334 و موافقت با راه¬اندازی دانشکدۀ علوم معقول و منقول، شرایط قانونی برای تأسیس دانشگاه فراهم شد و در آبان 1335 وزارت فرهنگ مجوز «دانشگاه مشهد» را با محوریت سه دانشکدۀ پزشکی، ادبیات و علوم معقول و منقول (الهیات) صادر کرد. این دانشگاه در سال 1353 به «دانشگاه فردوسی» تغییر نام یافت و بعد از انقلاب اسلامی سال 1357 «دانشگاه فردوسی مشهد» خوانده شد.

مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد با هدف جمع‌آوری، حفظ و نشر اسناد تاریخی دانشگاه و نیز آثار و اسناد مفاخر و پیشکسوتان در سال 1383 تاسیس شده و بعد از وقفه‌ای طولانی در سال 1393 فعالیت خود را از سر گرفته است. مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد ذخایر ارزشمندی از آثار و نمونه‌ها و اطلاعات گوناگون مرتبط با گذشتۀ پرافتخار علمی و پژوهشی و دستاوردهای فرهنگی و فناوری از جمله تمامی اسناد و مدارک شامل عکس‌ها، تصاویر، فیلم ها، خاطرات، مصاحبه ها و هر آنچه مربوط است به تاریخ پر برگ و بار دانشگاه و فعالیت‌های اعضای برجسته را در بردارد.

اهداف و و وظایف مبسوط مرکز به شرح ذیل است:

• جمع‌آوری اسناد و مدارک
• تهیه گزارش از روند رشد و تحول دانشگاه از طریق مصاحبه با اعضای هیات علمی بازنشسته، پیشکسوت و یا کارکنان مطلع و بازنشسته
• تهیه فیلم های مستند از زندگی اعضای هیات علمی با درجه استادی اعم از شاغل یا بازنشسته با هدف معرفی آنان از زبان خودشان و دیگران و معرفی آثار ایشان با هدف نگهداری درمرکز اسناد و همچنین فراهم ساختن امکان استفاده از آنها برای سایر مراکز مانند صدا و سیما در صورت نیاز
• برگزاری مراسم نکوداشت برای شخصیت های منتخب شورای مرکزی آثار مفاخر و اسناد دانشگاه
• ساخت و نصب مجسمه ها ، تندیس ها، سردیس هایی و نقش برجسته هایی از مشاهیر خراسان بزرگ و مفاخر دانشگاه
• نامگذاری مکان های دانشگاه از جمله تالارهای اجتماعات به نام مفاخر بزرگ خراسان و پیگیری نامگذاری مکان هایی در سطح شهر به نام مفاخر دانشگاه فردوسی مشهد