دکتر احمدعلی رجائی بخارائی، در سال 1295 در مشهد به دنیا آمد و در سال 1315 دیپلم کشاورزی خود را از کرج دریافت کرد. وی پس از اخذ مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، در دانشگاه تبریز مشغول به کار شد. دکتر رجائی بخارائی در سال 1339 به دانشکده ادبیات مشهد منتقل و در سال 1342 ریاست این دانشکده را عهده دار شد. وی در سال 1348 از خدمت در دانشگاه مشهد بازنشسته شد و در مرداد 1357 بر اثر بیماری سرطان در تهران درگذشت.
مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد با هدف زنده نگهداشتن یاد و خاطره مفاخر خراسان بزرگ و دانشگاه فردوسی مشهد و با انگیزه معرفی این نامداران به نسل جوان، به مناسبت سالروز درگذشت دکتر رجائی بخارائی مصاحبه ای با دکتر محمدرضا راشد محصل، دانشجوی دکتر رجائی بخارائی و استاد و همکار گروه زبان و ادبیات فارسی انجام داده است که در زیر می خوانید.
دکتر راشد محصل در ابتدا در خصوص وجه ممتاز شخصیتی دکتر رجائی بخارائی گفت: هدف مندی، عشق به کار و عشق به پرورش انسان از خصوصیات منحصر به فرد وی بود و در کلاس های درس نیز تربیت انسان فلسفی با دغدغه اجتماعی را دنبال می کرد.
وی ایستادگی در برابر بی عدالتی و واکنش بدون توجه به مقام و مرتبه را از شاخصه های رفتاری دکتر رجائی بخارائی دانست و ادامه داد: آگاهی از پیشینه کشور به عنوان درفش افتخاری مملکت و آشنایی با متون کهن از مواردی بود که دکتر رجائی در آموزش هایش به دانشجویان همواره مدنظر داشت.
دکتر راشد محصل با اشاره به اینکه دکتر رجائی بخارائی متناسب با نیاز و ضرورت زمانه به تالیف کتاب می پرداخت، اظهار کرد: آثار قرآنی وی از جمله کتاب معرفی قرآن خطی مترجم شماره 4، که بعدها براساس آن بنیاد کتاب فرهنگ نامه قرآنی ریخته شد، به گونه ای است که نمونه آن در آثار هیچ قرآن پژوهی دیگری به این وسعت و دقت دیده نمی شود.
وی در خصوص شیوه معلمی دکتر رجائی بخارائی یادآور شد: با وجود اینکه وی هیچ گاه در کلاس های درس خود حضور و غیاب انجام نمی داد، اما همیشه کلاس های درس وی مملو از دانشجو بود و به واسطه دم گرم ایشان کسی قبل از اتمام درس، از کلاس خارج نمی شد.
دکتر راشد محصل با بیان اینکه دکتر رجائی بخارائی در خواندن متون قدیمی از جمله شاهنامه و تاریخ بیهقی بسیار دقیق و نکته بین بود، خاطرنشان کرد: تاکید وی بر اینکه دانشجویان نیز باید متون کهن را به درستی بخوانند و در مواردی نیز از بر داشته باشند، نشان از آگاهی وی از تاثیر قدمت و پیشینه تاریخی بر فرهنگ حال مردم داشت.
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی با اشاره به اینکه تاثیر استاد بر شاگرد باید در عمل و رفتار نشان داده شود، گفت: تربیت شاگردانی چون دکتر شفیعی کدکنی، دکتر حمید زرین کوب، دکتر محمدجعفر یاحقی، دکتر انزابی نژاد، دکتر ثروتیان و دکتر وثوقی نشان دهنده تاثیر کلام و کردار دکتر رجائی بخارائی در بین دانشجویان است.
دکتر راشد محصل در خصوص روحیه آزادگی دکتر رجائی بخارائی گفت: تاسیس "مکتب فلسفی مبارز" در سال 32 به همراه دکتر مهدی آذر، دکتر محمدحسن لطفی و دکتر رضا کاویانی و تلاش برای تربیت انسان هایی فلسفی که از نظر علمی و عملی انسان های برجسته ای شوند، از فعالیت های دکتر رجائی برای ترویج خردگرایی و روحیه آزادگی در میان مردم و دانشجویان بود.
وی همچنین به اشعار و قصاید دکتر رجائی بخارائی اشاره کرد و یادآور شد: شعرهای استوار با استفاده از صنایع طبیعی، متناسب با ضرورت زمان با به کار گیری کلمات خاص شعری از ویژگی های شعر وی بود و در بسیاری از اشعار او، تاثیرپذیری از شعر بهار به وضوح دیده می شود.
دکتر راشد محصل در معرفی تالیفات دکتر رجائی اظهار کرد: فرهنگ اشعار حافظ، یادداشتی درباره لهجه بخارایی، متنی پارسی از قرن چهارم هجری، خلاصه شرح تعرف، منتخب رونق المجالس و بستان العارفین و تحفه المریدین و پلی میان شعر هجایی و عروض فارسی از جمله کتاب های مهم وی بود.
مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه با هدف زنده نگه داشتن یاد و خاطره این استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی نمونه ای از تصاویر وی را در اختیار علاقه مندان قرار می دهد.