در گستره گیتی هستند کسانی که با دانش اندوزی و خردورزی و پرهیزگاری و پارسایی و ایمان استوار و البته با شهامت و صبوری و بلندهمتی کارهای بزرگی را در جهت هدفی مقدس به انجام رسانده اند و از این رهگذر برای مردم و بشریت منشاء خدمات بزرگ و پیشرفتهای ماندگار شده اند.
اغلب اندیشمندانی که نام و یادشان در فهرست نام آوران و فرزانگان تاریخ علم و فرهنگ قرار گرفته ، به این ویژگی ها آراسته بوده اند.
تاریخ غنی و فرهنگ دیرپای میهن اسلامی ما سرشار از چنین نام آورانی است که درحوزه حکمت ، علوم و فنون و معارف بشری فعالیت کرده اند . نگاهی گذرا به آثار مکتوب باقی مانده از اعصار گذشته نشان بارز این حقیقت است. دانشگاه فردوسی مشهد در طول حیات علمی و فرهنگی پنجاه و پنج ساله خود افتخار داشته است که پایگاه اندیشمندان فاضل و فرهیخته بسیاری درحوزه های مختلف علم و فن و فرهنگ باشد.
حاصل تلاش ها و فعالیت های این کاروان عظیم دانش ، آثار گرانبها و انبوه اسناد و مدارک مختلف این گروه تاثیر گذار در روند دانشگاه می باشد . به شکرانه برخورداری از این نعمت و با هدف جمع آوری و نگهداری اسناد و مدارک علمی و فرهنگی و پاسداشت آثار ماندگار مفاخر دانشگاه ایجاد مرکز آثار مفاخر دانشگاه به نسل حاضر و آینده جامعه و آنهایی که چون دانشجویان در آغاز راه علم و فرهنگ هستند، کوششی درخور صورت گیرد.
ارائه جذاب قابلیتها و توان علمی و فرهنگی نسل ایرانی و معرفی روزآمد نخبگان و مفاخر کشور به عنوان استوانه های فکری و فرهنگی از ضرورت های جامعه ما است. نظر به اهمیت آثار برجای مانده از استادان افتخارآفرین عرصه های مختلف به عنوان پشتوانه رشد و شکوفایی علمی و پژوهشی و نقشی که این مهم در تقویت روحیه اعتماد به نفس و خودباوری دارد، ضرورت ایجاد مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه که در این آیین نامه "مرکز" نامیده می شود، احساس می شود.
1-1 مفاخر دانشگاه: شخصیت های علمی و فرهنگی واجد شرایطی که از جانب شورای مرکز انتخاب و معرفی می شوند.
1-2 اسناد: عبارت از تمامی اشیا، اوراق و مدارک صرف نظر از شکل یا خصوصیات ظاهری آنها که بر اثر فعالیت های جامعه دانشگاهی تولید، کسب یا به دانشگاه اهدا شده اند.
1-3 آثار مفاخر: آثار آن دسته از استادان دانشگاه فردوسی که از بزرگان علم و ادب و فرهنگ در کشور محسوب می شوند.
2-1- جمع آوری، حفظ و نگهداری اسناد، اوراق، مدارک علمی و فرهنگی، آثار مکتوب و رایانه ای مفاخر دانشگاه
2-2- جمع آوری، حفظ و نگهداری اسناد و نیز اشیا اهدایی به دانشگاه
2-3- تهیه زندگی نامه ها، آثار مکتوب و سایر آثار چهره های برجسته علمی دانشگاه به منظور قدردانی از آنها
2-4- ایجاد و تقویت پیوستگی میان نسل جوان دانشگاهی با مفاخر و نخبگان علمی و فرهنگی دانشگاه و تقویت روحیه اعتماد به نفس و خودباوری در میان نسل جوان
2-5- شناساندن علمی نتایج همسازی دانش و فرهنگ از طریق بازنمایی سجایای اخلاقی و سلوک رفتاری مفاخر.
- دانشگاه فردوسی مشهد
4-1- عالی ترین مرجع تصمیم گیری مرکز، شورایی است متشکل از افراد زیر شامل رئیس دانشگاه (رئیس شورا)، معاون پژوهش و فناوری (نائب رئیس شورا)، رئیس مرکز، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی و سه نفر از اعضای هیأت علمی که با پیشنهاد رئیس مرکز و حکم ریاست دانشگاه منصوب می شوند.
4-2- این مرکز به لحاظ ساختار سازمانی جزو واحدهای زیرمجموعه حوزه ریاست دانشگاه خواهد بود.
5-1- جمع آوری آثار، نسخ خطی و سایر اسناد و مدارک علمی و فرهنگی مفاخر دانشگاه و حفظ و نگهداری آن ها
5-2- حفظ، حراست و حمایت از کلیه حقوق پدیدآورندگان و صاحبان آثار علمی، فرهنگی و پژوهشی و به رسمیت شناختن حق مالکیت معنوی برابر ضوابط و مقررات و قوانین کشور برای تمام صاحبان آثار
رئیس مرکز از اعضای هیات علمی دانشگاه با مرتبه استادی است که توسط ریاست دانشگاه انتخاب و برای مدت سه سال وظایف زیر را به عهده می گیرد.
6-1- تدوین برنامه سالانه و پیشنهاد بودجه و ارائه آن به شورا جهت تایید
6-2- اجرای مصوبات شورای مرکز طبق اهداف و برنامه ها
6-3- تهیه گزارش فعالیت ها و ارائه آن به شورای مرکز
6-4- تهیه آیین نامه های اجرایی و ارائه آن به شورای مرکز
این اساسنامه در شش ماده و 16 بند براساس مصوبات هیأت رئیسه دانشگاه و تاکید مقام محترم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ( موضوع نامه شماره 16252 مورخ 82/12/18) در جلسه 83/8/19 هیات رئیسه دانشگاه به تصویب رسید و از تاریخ تصویب جایگزین آیین نامه های قبلی شده است.
*لازم به ذکر است ماده 6 اساسنامه مرکز در ششمین جلسه هیأت رئیسه سال 93 مورخ 93/2/7 اصلاح و به شکل زیر مصوب شد:
" رئیس مرکز از اعضای هیات علمی دانشگاه است که توسط ریاست دانشگاه انتخاب و برای مدت دو سال وظایف زیر را به عهده می گیرد.
6-1- تدوین برنامه سالانه و پیشنهاد بودجه و ارائه آن به شورا جهت تایید
6-2- اجرای مصوبات شورای مرکز طبق اهداف و برنامه ها
6-3- تهیه گزارش فعالیت ها و ارائه آن به شورای مرکز
6-4- تهیه آیین نامه های اجرایی و ارائه آن به شورای مرکز"