Awesome Image

درباره شب بخارا - دکتر محمود فرّخ

دکتر محمود فرّخ

شب محمود فرخ در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
شب محمود فرخ، ادیب و شاعر برجستۀ خراسانی و دارنده درجه دکترای افتخاری از دانشگاه فردوسی مشهد به همّت مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه و با همکاری مجلۀ فرهنگی هنری بخارا و دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی روز دوشنبه، 9 اردیبهشت‌ماه 1398در تالار فردوسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی برگزار شد.
در این مراسم که بر اساس تفاهم‌نامۀ مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه با موسسه فرهنگی هنری بخارا، در راستای بزرگداشت مفاخر و نامداران دانشگاه برگزار شد، دکتر محمدجعفر یاحقی، دکتر جواد عباسی، دکتر حامد خاتمی‌پور، دکتر مجتبی مجرد، دکتر سلمان ساکت و آقای علی دهباشی سخنرانی کردند.
در این مراسم از کتاب روشنان دانشگاه، ویژه استاد محمود فرخ که شامل یادداشت‌ها و شعرهای تقدیمی و بازنشر برخی از مقالات و اشعار استاد به همراه تصاویر و اسناد ایشان بود، رونمایی شد.
دکتر یاحقی، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در مراسم شب محمود فرخ، دربارۀ کتابخانۀ ایشان به ایراد سخن پرداخت و گفت: بخشی از این کتابخانه در سال 1349 و به همّت دکتر جلال متینی، رئیس وقت دانشکده ادبیات به کتابخانه این دانشکده منتقل شد.
او همچنین با ذکر این نکته که کتابخانه دانشکده ادبیات با خرید کتاب از ورثه استاد فیاض در سال 51 غنی‌تر شد، افزود: در سال 1381 نیز دختر استاد فرخ بخش دیگری از کتابهای ایشان را به کتابخانه اهدا کردند و به این ترتیب کتابخانه ادبیات به گنجینه وسیعی از کتاب‌های استاد فرخ دست یافت.
دکتر جواد عباسی، دانشيار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد در مراسم شب محمود فرخ با بیان اینکه انسانی که در جامعه دیده می‌شود می‌تواند تاریخ‌ساز باشد، گفت: استاد محمود فرخ انسانی محفل‌ساز و حساس نسبت به محیط اجتماع و اهل سیاست بود و این گزینه‌ها از فرخ شخصیتی تاریخ‌ساز ساخته بود.
دکتر عباسی یکی از شاخص‌ترین خدمات استاد فرخ را تصحیح «مجمل فصیحی» دانست و اظهار کرد: این کتاب یک استثنا در کتاب‌های تاریخی دوران مغول و مکمل مناسبی برای تعیین سالشمارها، زندگینامه‌ها و به‌ویژه اخبار خراسان و هرات است و حتی در مواردی بر منابع متقدم ترجيح دارد.
دکتر حامد خاتمی پور، عضو هیات علمی دانشگاه پيام نور کاشمر در مراسم شب محمود فرخ یکی از وجوه برجسته شعر استاد فرخ را اخوانیات او دانست و اظهار کرد: استاد فرخ با بسیاری از اهالی شعر و ادب مراوده ادبی داشته است که بیشتر این مفاوضات با امیری فیروزکوهی، بهار، صهبا و ابوالقاسم حبیب اللهی بوده است. و از این میان بیشترین نامه نگاری‌های ایشان با ملک‌الشعرای بهار بوده است که حتی تا روزهای آخر حیاتش این تبادل شعري ادامه داشته است.
دکتر مجتبی مجرد، عضو هیأت علمی دانشگاه بجنورد و مصحح کتاب دیوان ملک‌الشعرای بهار به خط فرخ در مراسم شب محمود فرخ گفت: کامل‌ترین دیوانی که از بهار در دست داریم دیوانی است که استاد فرخ در سال‌های زندگی‌اش و در ارتباط شخصی با بهار آن را جمع‌آوری کرده است که امسال این کتاب به چاپ رسیده است.
دکتر ساکت، رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه و استاديار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در مراسم شب محمود فرخ به ارتباط ايشان با دانشگاه فردوسی مشهد پرداخت و گفت: دانشکدۀ ادبیات دانشگاه مشهد با یاری و همکاری او و موید ثابتی مجوز تأسیس گرفت و بنابراین استاد فرخ و موید ثابتی را باید در کنار دکتر علی‌اکبر فیاض از بنیان‌گذاران دانشکدۀ ادبیات به شمار آورد.
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه با بیان اینکه اعطای دکترای افتخاری به استاد فرخ اعتباری بود که ایشان به آن مدرك بخشید، اظهار کرد: این مراسم در سال 1353 و به پایمردی دکتر یوسفی و دکتر متینی انجام پذیرفت که مقارن با 80 سالگی ایشان بود.
وی برگزاری شب محمود فرخ را افتخاری برای دانشگاه فردوسی مشهد دانست و یادآور شد: این مراسم به پاس خدمات ماندگار او و با هدف ارج نهادن به نیکی‌ها و اثرگذاری‌های بی‌نظیر او برگزار شده است که این رفتار و منش او، ایشان را به یکی از مهم‌ترین چهره‌های هویتی شهر و استان تبدیل کرده است.
سیّد محمود در شب بیست و سوم جمادی‌الثانی سال ۱۳۱۶ هجری قمری مصادف با سال۱۲74 هجری خورشیدی به دنیا آمد. محمود، پسر سیّد احمد جواهری، هنگامی که تعیین شهرت خانوادگی در ایران مرسوم گشت(1306 شمسی)، تخلص شعری «فرّخ» را به عنوان نام خانوادگی خود برگزید و با نام محمود فرّخ بلندآوازه شد.
محمود فرّخ پس از انجام تحصیلات مقدماتى وارد حوزۀ علمیّۀ مشهد شد و نزد علماى مشهور آن زمان از جمله ادیب نیشابورى، ادبیات فارسى و عربى را به حد كمال رسانید و به خدمت آستان قدس رضوى درآمد. وى از جوانى در تشكیل انجمن‌هاى ادبى در مشهد و همكارى با مطبوعات پیشقدم بود و اشعار او، در بیشتر جراید انتشار می‌یافت. وی در دوران زندگی خود به شغل‌هایی از قبیل تصدی امور اداری آستان قدس‌رضوی، کفالت استانداری خراسان، نمایندگی مردم در دوره‌های دوازدهم و سیزدهم مجلس شورای ملی اشتغال داشت.
استاد فرّخ به همراه دکتر مؤیّد ثابتی از پایه‌گذاران عمده و تأثیرگذار دانشکدۀ ادبیات مشهد بودند که بر اثر اهتمام و اقدام ایشان، استاد علی‌اکبر فیّاض از تهران به مشهد آمد و به تدریس پرداخت.
در اردیبهشت‌ماه 1353 دانشگاه فردوسی به اشارة دانشکده و گروه ادبیات و به پایمردی استادان بنامی چون غلامحسین یوسفی و جلال متینی، به محمود فرّخ دکترای افتخاری اهدا کرد و ردای استادی دانشکدة ادبیات را که طراز آبی‌رنگ ویژگی متمایزکنندة آن بود، بر تن او پوشاند تا «درجة دکتری» به نام فرّخ، فرخندگی بیشتری یابد و اعتبار لباس استادی بر دوش او دوچندان شود.
پیوند دانشگاه فردوسی مشهد و به‌ویژه دانشکدة ادبیات با محمود فرّخ به نقش او در تأسیس دانشکده و اخذ درجة دکترای افتخاری محدود نمی‌شود، بلکه کتابخانة او که مجموعه‌ای نفیس و ارزشمند از کتب چاپی و خطی بود، در دو مرحله، یکی در سال 1349، در زمان حیات وی و دیگری در سال 1381 به همّت دختر زنده‌یادش، فرشته فرّخ، به دانشکده منتقل شد تا اصل و اساس کتابخانة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی کتاب‌هایی باشد که او در سال‌های متمادی با عشق و علاقه فراهم آورده و بعضاً حواشی سودمندی نیز بر آن نوشته بود. بنابراین اگرچه کتابخانة دانشکدة ادبیات به نام استاد فیاض نامبردار است، اما کتاب‌های کتابخانة فرّخ بیش از آنچه دیگران اهدا کرده یا فروخته‌اند، در شکل‌گیری و غنی شدن کتابخانه مؤثر بوده است.
او در دوم اردیبهشت‌ماه 1360 در سن 76 سالگی در مشهد درگذشت.