Awesome Image

درباره شب بخارا - دکتر محمود رامیار

دکتر محمود رامیار

شب محمود رامیار، قرآن پژوه نامدار، در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
چهارمین شب از سلسله شب‌های بخارا با همکاری مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه که به محمود رامیار اختصاص داشت، شامگاه چهارشنبه ۱۱ دی‌ماه 1398، در سالن شیخ طوسی دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد به پاس خدمات استاد رامیار برگزار شد. در چهارمین شب بخارا در دانشگاه فردوسی مشهد روابط عمومی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه نیز همکاری داشته‌اند.
استادان دکتر غلامرضا رئیسیان، دکتر محمود مهدوی دامغانی، دکتر احمد پاکتچی، دکتر مرتضی کریمی‌نیا، دکتر علی رودگر، دکتر سید کاظم طباطبایی، دکتر منصور معتمدی و علی دهباشی، سخنرانان شب محمود رامیار بودند.
غلامرضا رئیسیان، در مراسم شب محمود رامیار اظهار کرد: خرسند و مفتخریم همزمان با هفتاد سالگی دانشگاه فردوسی مشهد، جلسه‌ بزرگداشتی برای دکتر رامیار تدارک دیده شده است. اندیشمندی آزادمنش، بلندنظر، آینده‌نگر، کاردان، منضبط، فروتن، قدرشناس، با صداقت و با انصاف علمی، این‌ها اوصافی است که همکاران و دوستان دکتر رامیار هنگام توصیف ایشان به زبان می‌آورند. محمود رامیار از اساتیدی است که آثار ارزشمندی از جمله ساختمان دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی را از خود به یادگار گذاشته است. دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی اولین دانشکده‌ای بود که در محوطۀ کنونی دانشگاه فردوسی مشهد به همّت محمود رامیار تأسیس شد.
وی افزود: برگزاری کنگرۀ هزاره شیخ طوسی، راه‌اندازی مجلۀ پژوهشی دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی و تٵسیس بخش نسخ خطی از دیگر اقدامات ارزشمند ایشان است.
سید کاظم طباطبایی اقدامات محمود رامیار در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد را برشمرد و آنها را كم نظير دانست.
وی ادامه داد: محمود رامیار، کتابخانۀ عبدالحمید مولوی را که شامل کتب خطی نفیسی بود خرید و پس از آن نیز به تدریج نسخه‌هایی بر آن افزود. وی در سال ۱۳۴۷ و در آغاز ریاست خود در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، نشریۀ پژوهشی دانشکده را با تشویق چند تن از استادان از جمله استاد واعظ زاده پايه گذاري كرد.
دکتر احمد پاکتی اظهار داشت: مساله اصلی برای محمود رامیار، بازشناسی چیستی قرآن بود.
وی گفت: در حالی که افراد به دنبال ارائۀ تفسیر جدید از قرآن بودند، مسئلۀ اصلی برای محمود رامیار، بازشناسی چیستی قرآن بود.
این متخصص علوم قرآن و حدیث در مراسم شب محمود رامیار اظهار کرد: نگاه انتقادی به عهدین در فضای غرب زمینۀ شکل‌گیری جریان نقد عهدین بود که ریشه در بازاندیشی‌های دینی در فضای غرب داشت. این جریان ارتباط بسیار نزدیک و تنگاتنگی با افکار مارتین لوتر و جریان پروتستانتیسم داشت.
پس از ایشان دکتر محمود مهدوی دامغانی به سخنرانی پرداخت و گفت: مقدمۀ رامیار بر الفهرست شیخ طوسی بی‌نظیر دانست.
دکتر علی‌رودگر، دیگر سخنران این مراسم گفت: محمود رامیار در نگارش کتاب در آستانۀ سالزاد پیامبر به روایات مشهور اما غیرقابل اعتماد توجهی نداشته است.
عضو هيات علمى بنياد دايرة المعارف در خصوص کتاب در آستانۀ سالزاد پیامبر محمود رامیار اظهار کرد: این کتاب مشتمل بر حوادثی است که در جزیرة‌العرب به طور ویژه در یمن در سال‌های منتهی به زاده شدن پیامبر اتفاق افتاده است. در واقع این کتاب یمن‌پژوهی و ارتباط ایران و یمن پیش از اسلام است که پیش از ایشان چنین مطالبی به این خوبی تبیین نشده بود. می‌توان گفت این کتاب در زبان فارسی اولین و آخرین کتاب در موضوع خودش است.
پس از وی دکتر مرتضی کریمی‌نیا اظهار داشت: محمود رامیار در عین حال که سنت غربی را بسیار خوب می‌شناخت، یک سنت‌شناس قهّار اسلامی بود.
دکتر منصور معتمدی جدی گرفتن متون دینی و توجه به سابقه وحی در سایر ادیان را از مزایای کار دکتر رامیار دانست
او گفت: دکتر محمود رامیار با متن دینی کار دارد نه تاریخ یا الهیات و تئولوژی و مجادلات یهودیت و مسیحیت و اسلام و همین جدی گرفتن متن از مزایای کار او است. او برخلاف برخی افراد، متون دینی ادیان دیگر را تحقیر نمی‌کند و صاحبان آن متون را عاری و به دور از عقل و خرد نمی‌داند؛ لذا به دقت به بررسی متون دینی سه دین سامی می‌پردازد.
در پایان این مراسم به منظور تقدیر از خدمات ارزندۀ استاد رامیار و خانوادۀ ایشان، از رامک رامیار، نوۀ محمود رامیار، تجلیل به عمل آمد.
دکتر محمود رامیار در سال 1301 در مشهد به دنیا آمد. از سال‌های آغازین زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست. در سال 1325 تحصیلات متوسطه را به اتمام رساند و یک سال بعد، در مهر 1326 موفق به اخذ مدرک لیسانس در رشتۀ منقول از دانشگاه تهران شد. وی در همین سال‌ها در مجلس شورای ملّی نیز مشغول به کار بود تا اینکه در سال 1329 به خدمت سربازی رفت و پس از پایان خدمت سربازی مجدداً به شغل سابق خود در مجلس بازگشت. در همین زمان برای ادامۀ تحصیل در رشتۀ علوم سیاسی وارد دانشگاه تهران شد ‌و در سال 1335 موفق به دریافت مدرک فوق لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران ‌شد و تحصیلات دورۀ دکتری را نیز در همین رشته ادامه داد.
دکتر رامیار در سال 1344 برای مطالعه دربارۀ «روش قانون‌گذاری و طرز تدوین مجموعه‌های قوانین و وضع سازمان‌های اداری پارلمان‌های اروپای غربی» راهی فرانسه شد و مدت شش ماه در پاریس اقامت گزید و در دوران اقامت در پاریس علاوه بر انجام دقیق مأموریت خود اولین ترجمه از کتاب در آستانۀ قرآن رژی بلاشر را نیز به انجام رساند اما روحیه و ذات جست‌وجوگر وی باعث شد به همین پژوهش اولیه بسنده نکند و با پشتکار و دقت نظر تمام، دست به پژوهش‌های ناب و مبتکرانه بزند. از جمله مهم‌ترین آثار او می‌توان به فهارس‌القرآن، تاریخ قرآن، الفهرست، در آستانۀ سالزاد پیامبر و در آستانۀ قرآن که ذکر آن رفت، اشاره کرد. هر یک از این آثار جزو منابع مهم و دست اول به شمار می‌آید با این حال کتاب تاریخ قرآن وی را می‌توان مهم‌ترین اثر وی دانست که نخستین کتاب در حوزۀ شناخت متن قرآن به زبان فارسی به شمار می‌رود. دکتر رامیار این کتاب را با نثری استوار و روان نوشته است چنان که نثر آن خود گویای فضل و دانش این استاد فرزانه است.
دکتر رامیار پس از بازگشت از فرصت مطالعاتی و چندین پست اجرایی در سال 1347 به وزارت علوم و آموزش عالی منتقل شد و نیز پس از چند ماه از آن‌جا به عنوان قائم مقام وزیر به دانشگاه مشهد آمد و در آن‌جا عهده‌دار معاونت مالی و اداری و نیز ریاست دانشکدۀ الهیات مشهد شد. در آنجا در بین تمامی همکاران و هم‌دوره‌هایشان فردی سخاوتمند، آرام، مهربان، فروتن و دوراندیش شناخته می‌شد چنان که همگی از او به نیکی یاد کرده‌اند و در ستایش او یک‌دل و یک‌زبان بوده‌اند
دکتر رامیار در سال 1358 با درجۀ استادی از دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد بازنشسته شد و پس از بازنشستگی در تهران اقامت گزید، پس از مدتی بیماری‌ گریبان‌گیر ایشان شد و شدت گرفت، همین امر باعث شد دکتر رامیار برای درمان، ایران را ترک کند و به انگلستان سفر کند اما در آن‌جا هم بهبودی حاصل نشد و ایشان در شهریور 1363 در سن 62 سالگی، میراثی پربار از علم و فرهنگ را از خود به جا گذاشت و به دیدار حق شتافت.